KURUMSAL ÖDÜLLER
Uluslararası İşbirliği Ödülü
Proje Adı:
:
Türk - Amerikan Konsorsiyumu ile Doğuştan Bağışıklık Kusurlarının Genomik
İncelemesi
Üniversite:
Marmara Üniversitesi
Proje Özeti
Marmara Üniversitesi Pediatrik Alerji-İmmünoloji Bilim Dalı primer immün
yetmezlikler (PİY) alanında ülkemizde referans merkez olarak faaliyet
göstermektedir. Bu ödüle başvurusuna esas teşkil eden uluslararası iş
birliği 2013 yılında ABD’de bulunan Ulusal Sağlık Enstitüsü (National
Institutes of Health = NIH) ile Marmara Üniversitesi arasında
başlatılmıştır. Bu iş birliği çok yüksek nitelikli bilim üreten bilimsel
projeler yürütme, geleceğin araştırmacılarının eğitimi, “know-how
transferi”, ortak bilimsel toplantılar düzenleyerek Türkiye ile ABD
merkezleri arasında araştırma ağının tesis edilmesi ve var olan iş
birliklerinin kuvvetlendirilmesi gibi bilimsel faaliyetleri amaçlamaktadır.
Çalışılan alan kalıtsal bağışıklık kusurları olup bu araştırmalardan yarar
elde edecek esas hedef grup ise bu hastalıklardan etkilenmiş hasta çocuklar
ve aileleridir. Yaşamı tehdit edici nitelikte ve yıllarca hastane yatışları
gerektiren bu hastalık grubu 450’den fazla genetik bozukluktan
kaynaklanmaktadır. Her bir bozukluğun ayrıntılı incelenmesi tanısal
süreçleri iyileştirebileceği gibi hedeflenmiş tedavi olanaklarına da imkân
sağlamaktadır. Bu iş birliği sayesinde ölümcül hastalıkların genetik
etiyolojileri ve moleküler mekanizmaları aydınlatılabilmiş ve heyecan
verici şekilde yenilikçi hedefe yönelik tedaviler geliştirilebilmiştir.
Proje kapsamında Türk tarafının incelediği etiyolojisi bilinmeyen primer
immün yetmezlik olguları ABD tarafınca genomik araştırmalarla
incelenmiştir. Daha önce bilinmeyen genetik hastalıkların keşfi ve bilinen
hastalıklar patogenezinin daha iyi aydınlatılması sağlanmıştır. Ortak
bilimsel yayınlar üretilmiştir ve üretilmeye devam edilmektedir. Her iki
tarafça izlenen hastalar bu araştırmalar sayesinde daha iyi tanı ve tedavi
imkanına kavuşmuş ve kavuşacaktır. Bu araştırmaların çıktıları uluslararası
yayın organlarında haber yapılmıştır. Bu işbirliği ile NIH ve Marmara
Üniversitesi araştırmacılarının eş-liderliğinde translasyonel tıp
çalışmaları yürütülmüştür. Daha evvelden tedavisi olmayan ölümcül
bağışıklık hastalıklarına yönelik yenilikçi hedeflenmiş tedavi imkânları
ortaya çıkmıştır. Bu araştırmalar yüksek prestijli bilim dergisi Nature
Immunology tarafından “News & views” makalesi olarak duyurulmuş ve
ulusal basında geniş yankı uyandırmıştır. Farmasötik endüstriyi işbirliğine
dâhil etmek suretiyle lisansı olmayan “investigational product” ürün için
Faz-II/IIIA çalışma başlatılmıştır. Bu sayede Marmara Üniversitesi- NIH
işbirliği ile keşfedilmiş olan bağışıklık kusuruna yönelik yine aynı ekip
öncülüğünde klinik ilaç araştırması yürütülmektedir. Çok yüksek bütçeli bu
çalışma ile yeni geliştirilmiş bir molekülün FDA tarafından insan
hastalıklarının kullanımında ruhsatlanması hedeflenmektedir. NIAID
tarafından patentlenmiş olan keşifte Marmara Üniversitesi ve NIH
araştırmacıları buluş sahibi olarak yer almaktadır.
