BİREYSEL ÖDÜLLER
SAĞLIK ve SPOR BİLİMLER ÖDÜLÜ
Tez Sahibi:Dr. Gül ŞİMŞEK
Tez Danışmanı:Prof. Dr. Hilmi Burak KANDİLCİ
Üniversite:Ankara Üniversitesi
Tez Adı:Kardiyomiyositlerde hipoksi ile indüklenen
bikarbonat transport regülasyonunun incelenmesi
Tez Sahibi: Dr. Gül ŞİMŞEK
Dr. Gül Şimşek, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fizik Bölümünden lisans
derecesini aldıktan sonra Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Biyofizik Anabilim Dalında ‘HL-1 hücrelerinde Na+/H +
değiş-tokuşçusunun regülasyonunda hipoksi ile indüklenen faktörlerin rolünün
incelenmesi’ başlıklı tez ile yüksek lisans ve ‘Kardiyomiyositlerde hipoksi
ile indüklenen bikarbonat transport regülasyonunun incelenmesi’ başlıklı
tez ile doktora eğitimini tamamladı. Akademik çalışmaları,
kardiyomiyositlerde pH regülasyonundan sorumlu proteinler üzerine
yoğunlaşmıştır. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim
Dalında araştırma görevlisi olarak görev yapmaktadır. 2024 yılı mayıs ayı
itibariyle TÜBİTAK 2219 Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Bursu
kapsamında Oxford Üniversitesi Fizyoloji, Anatomi ve Genetik Bölümünde
doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hilmi Burak KANDİLCİ
Prof. Kandilci, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı
öğretim üyesidir. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nden 1997 yılında
mezun olmuştur. 2008 yılında Farmakoloji doktorasını Hacettepe
Üniversitesi’nde, 2014 yılında da Biyofizik doktorasını Ankara
Üniversitesi'nde tamamlamıştır. Oxford Üniversitesi, Fizyoloji, Anatomi ve
Genetik bölümünde doktora yaparken ve sonrasında araştırma görevlisi olarak
bulunmuştur. Türk Farmakoloji Derneği R. Kazım Türker 2011 yılı Genç
Farmakolog Teşvik Ödülü sahibidir. Kalp kasına ulaşan oksijen miktarındaki
azalmanın kastaki genel ve pH dengesi üzerindeki etkileri konusunda
araştırmalarını sürdürmektedir. Etki değeri yüksek indeksli dergilerde
(SCI) yayınlanmış ve çok sayıda atıf alan 19 adet makalesi bulunmaktadır.
TÜBİTAK veya BAP destekli 17 projede yürütücü veya araştırmacı olarak yer
almıştır. Evli ve bir çocuk babasıdır.
Tez Özeti:
Hücre içi pH’nın değişimi hücre fonksiyonunda kuvvetli etkiler oluşturur.
Memeli kalp hücreleri, hücre içi pH’yı hücre membranında bulunan asit-baz
transportörleri ile dar bir aralıkta (7.1-7.3) tutar. Na+/HCO3-ko-transportörü
(NBC) kardiyomiyositlerde hücre içinden dışına asit atan ana membran
proteinlerindendir. Kalbe gelen kan akışının azaldığı ve kandaki oksijen
konsantrasyonunun azaldığı durumlarda (hipoksi) hücre içi pH aside kaymaya
başlar. Bu durum hücreden asit atan proteinlerin aktivitesini hızla artırır
ve bu kontrolsüz aktivite hücre içerisinde hasar oluşumuna yol açan
mekanizmaları tetikleyebilir. Memeli kardiyomiyositlerinde hipoksinin NBC
aktivitesi üzerindeki etkisi bilinmemektedir. Bulgularımız, uzun süreli
hipokside ekstraselüler sinyalle düzenlenen kinaz (ERK ½) aracılı NBCn1
izoformunun aktivitesinin artığını gösterdi. Bu artışta, hipoksi ile
indüklenen faktör (Hif) rol oynamaktadır. Buna karşılık, kısa süreli
anoksinin (O2’nin olmadığı durum) NBC aktivitesini azaltması,
hipoksinin şiddet ve süresine bağlı olarak farklı mekanizmaların NBC
aktivitesini kontrol ettiğini gösterdi. Bu tez kapsamında, kalpte kan
akışının azaldığı patofizyolojik durumlarda NBC protein izoformlarının
fonksiyonunun hangi mekanizmalar ile kontrol edildiği aydınlatılmış,
böylece gelecekte miyokard hasarının önlenmesi/sınırlandırılması için yeni
tedavi yaklaşımlarının oluşturulmasına katkı sağlanmıştır.