BİREYSEL ÖDÜLLER
FEN VE MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ ÖDÜLÜ
Tez Sahibi: Dr. Berdan ULAŞ
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hilal DEMİR KIVRAK; Prof. Dr. İrfan AR
Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Tez Adı: PEM Yakıt Pilleri İçin Anot Katalizör ve Membran Sentezi, Karakterizasyonu ve Yakıt Pili Performans Testleri
Tez Sahibi: Dr. Berdan ULAŞ
Dr. Berdan ULAŞ Gazi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nden 2012’de mezun oldu. Yüksek lisansını 2015 yılında Gazi Üniversitesi’nde Kimya Mühendisliği bölümünde Prof. Dr. Mübeccel ERGUN danışmanlığında bitirdi. Sonrasında doktora eğitimini Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde Prof. Dr. Hilal DEMİR KIVRAK danışmanlığında ve Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. İrfan AR ikinci danışmanlığında 2021 yılında “PEM Yakıt Pilleri için Anot Katalizör ve Membran Sentezi, Karakterizasyonu ve Yakıt Pili Performans Testleri” başlıklı tezi ile doktora derecesini aldı. Doktora sürecinde yakıt pili katalizörleri ve uygulamaları alanında 20 makale ve 6 kitap bölümü yayınladı. Bilimsel çalışmalarında hidrojen ekonomisi, yakıt pilleri katalizörleri ve membranları üzerine yoğunlaşan Dr. Ulaş, 2022 yılı itibarıyla Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü’nde Arş. Gör. Dr. olarak görevine devam etmektedir.
Tez Danışmanı: Prof. Dr. İrfan Ar
Prof. Dr. İrfan Ar 1983 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. Aynı yıl Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1987 yılında Yüksek Lisans, 1992 yılında Doktora derecelerini almaya hak kazandı. 1994 yılında Yardımcı Doçent, 2002 yılında doçent olan Dr. Ar, 2008 yılında profesör oldu. Çok sayıda yerli ve yabancı dergilerde makale ve ulusal ve uluslararası toplantılarda yayını bulunan Prof. Ar’ın uzmanlık alanları, Hidrojen Teknolojisi ve Yakıt Pilleri, Biyogaz, Atık su arıtımı ve Adsorpsiyondur. 2002-2005 yılları arasında Fakülte Yönetim Kurulu Üyeliği, 2002-2007 Yabancı Diller Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyeliği, 2014-2017 Journal of Natural Science Part A: Engineering and Innovation dergisinin baş editörlüğü, 2013-20017 yılları arasında SCI’da taranmakta olan Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Dergisinin alan editörlüğü, 2012-2016 yılları arasında FBE Çevre Bilimleri Anabilim Dalı Başkanlığı görevlerini yürütmüştür. Halen Mühendislik Fakültesi Fakülte Kurulu üyeliği görevini yürütmektedir.
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hilal DEMİR KIVRAK
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nden 2001 yılında mezun oldu. ODTÜ’de lisans sonrası doktora eğitimine başlayarak 2010 yılında Doktora derecemi aldı. 2009 yılında TÜBİTAK bursu ile gittiği Amerika Birleşik Devletlerinde Iowa State Üniversitesinde çalıştı. 2009 ve 2011 yıllarında YÖK bursu ile Darmstadt Teknik Üniversitesinde çalışmalarda bulundu. 2017 ve 2022 yıllarında ise Fransa’nın Toulouse şehrinde bulunan CNRS’de çalışmalarda bulundu. 2002-2011 yılları arasında ODTÜ Kimya Mühendisliği Bölümünde Araştırma Görevlisi, 2013-2016 yıllarında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde Doktor Öğretim Üyesi, 2016-2021 yılları arasında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde, 2021 yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nde Doçent olarak görev aldı. 2021 yılından bu yana Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümünde profesör olarak araştırmalarıma devam etmektedir. 2017 yılında L'OREAL-UNESCO malzeme alanında yılın bilim kadını ödülüne ve 2021 yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 2021 Yılı Bilimsel Araştırma ödülüne layık görüldü. Enerji konusunda 100’ün üzerinde uluslararası makalesi ve editörlüğünü yaptığı ‘Yakıt Pili Katalizörleri’ başlıklı bir kitabı bulunmaktadır.
Tez Özeti:
Bu tezde doğrudan formik asit yakıt pilleri için çeşitli anot katalizörler ve proton iletken membranlar geliştirilmiştir. Anot katalizörlerin performansları bir PEMYP türü olan doğrudan formik asit yakıt pili özelinde değerlendirilmiştir. Tez kapsamında öncelikle değişen molar metal oranlarında PdNi/CNT, CoAgPd/CNT, PdPtAu/CNT, PdAgCr/CNT ve PdAgNi/CNT elektrokatalizörleri NaBH4 indirgeme yöntemiyle hazırlanmıştır. Ayrıca PEMYP için SPEEK, PES, SPEEK/PES ve SPEEK/PES/FBA proton değişim membranlarının proton iletkenlikleri ve bunu etkileyen su tutma kapasitesi, boyut değişimi, yüzey değişimi, iyon değişim kapasitesi ve dinamik mekanik analiz gibi parametreler incelenmiştir. Pd70Ag20Ni10/C, Pd90Ni10/CNT, Pd50Co50/CNT, Co0.072@Ag19.98@Pd79.98/CNT, Pd75Pt5Au20/CNT ve Pd65.6Ag33.6Cr0.80/CNT elektrokatalizörlerinin formik asit elektrooksidasyonu için spesifik aktiviteleri sırasıyla 1.60, 2.32, 6.89, 9.87, 36.8 ve 51.6 mA/cm2 olarak bulunurken; kütlesel aktiviteleri sırasıyla 428.3, 613.9, 649.69, 931.29, 1909.8 ve 2231.4 mA/mg Pd olarak tespit edilmiştir. SPEEK/PES karışım membranları değişen oranlarda floroborik asit (FBA) ile katkılanarak, termal olarak çapraz bağlanmış SPEEK/PES/FBA kompozit membranları elde edilmiştir. SPEEK/PES/FBA-10 membranı diğer oranlara göre proton iletkenliği açısından daha iyi performans göstermiştir ve mekanik özellikleri PEMYP'lerde membran olarak kullanılması açısından tatmin edici bulunmuştur.