BİREYSEL ÖDÜLLER
Sosyal ve Beşeri Bilimler
Tez Sahibi:
Dr. Çağatay AKDOĞAN
Tez Danışmanı:
Prof. Dr. Ayşe AKYOL
Tez Adı:
Farklı Reklam İçeriğine Maruz Kalan Deneklerin İşlevsel, Bilişsel ve
Genetik Yanıtları Üzerinden Reklam Etkinliğinin Analizi
Doktoranın Yapıldığı Üniversite:
Trakya Üniversitesi
Reklam harcamalarının yıldan yıla artan bir seyir izlemesi, işletmelerin
tüketicileri etkileyerek satışlarını artırmak için ne kadar büyük bir çaba
sarf ettiklerini ve reklam sektörünün ulaşmış olduğu büyüklüğü
göstermektedir. Bu sebeple her yıl milyarlarca doların harcanmasıyla
oluşturulan reklamların etkili olup olmadıkları konusu oldukça önemli bir
hale gelmektedir. Bu çalışmada reklam etkinliğinin değerlendirilmesinde
kullanılan geleneksel bir yöntem olan anket yöntemi kullanılarak işlevsel
ve bilişsel yanıtların elde edilmesi, bunun yanında laboratuvar
deneylerinden genetik yanıtların elde edilmesi ve bu yanıtların birlikte
kullanılması amaçlanmaktadır.
Çalışmada katılımcıların 12 tanesi pozitif kontrol grubunu, 18’er kişiden
36 katılımcı iki deney grubunu oluşturmakta ve toplam 48 kişi örneklem
grubu olarak ele alınmaktadır. Pozitif kontrol ve deney gruplarına yaklaşık
70 dakikalık bir film izletilmiş, ayrıca deney gruplarına film arasında 90
saniyelik bir reklam filmi izletilmiştir. Genetik yanıtlar için
katılımcılardan film öncesinde ve reklamın gösteriminden 2 saat sonra 5 cc
EDTA’lı tüpe, 5cc kuru tüpe olmak üzere toplam 10 cc kan alınmış, bu
kanlardan RNA izolasyonu yapılarak cDNA elde edilmiştir. Sonrasında her bir
bireyin gen ekspresyon değerleri hesaplanmıştır. Alınan bu kanlar
neticesinde elde edilen metabolik marker değerleri ile ekspresyon değerleri
ortalamaları arasındaki fark tek yönlü ANOVA ile belirlenmiş ve
ortalamaların girdiği gruplar Duncan testi ile saptanmıştır. İkinci kan
alımından hemen sonra demografik sorulardan, satın alma niyeti ve reklam
hatırlama ölçeğinden oluşan ve reklama karşı tutum ve duygusallık
ölçeklerinden oluşan üç bölümlük bir anket katılımcılara uygulanmıştır.
Anket yolu ile elde edilen verilerin güvenilirlik düzeyleri belirlendikten
sonra bağımsız t testleri ve ANOVA testleri uygulanmıştır. Reklamın
hatırlanma düzeyi ile ilgili cevaplar ise uzman kişiler tarafından
çözümlenerek reklamın hatırlanıp hatırlanmadığı ortaya çıkartılmıştır.
Deneme gruplarından elde edilen genomik ve metabolik yanıtlar ile anket
yolu ile elde edilen değerler potansiyel bir biomarker belirlenmesi
amacıyla bir bütün olarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda
araştırmada kullanılan genlerin, reklamı seyreden ve seyretmeyen grupları
birbirinden ayırabildiği gibi, iki farklı reklamı seyreden grupları da
birbirinden ayırabildiği görülmektedir. Bunun yanında kan örneklerinden
alınan genetik yanıtların, reklam etkinliği ölçülmesinde yeni bir metod
olarak kullanılabileceği öngörülmektedir.
Tez Sahibi:
Dr. Çağatay AKDOĞAN
Kocaeli Üniversitesi İşletme Bölümü’nden 2012 yılında bölüm birincisi
olarak mezun oldu. Aynı yıl Kocaeli Üniversitesi Üretim Yönetimi ve
Pazarlama Anabilim Dalı’nda yüksek lisansa başladı. 2013 yılında Trakya
Üniversite İşletme Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başladı.
Trakya Üniversitesi İşletme Anabilim Dalındaki lisansüstü eğitimini 2015
yılında “Online Tüketici Yorumlarına Ait Genel Tutum ile Ağızdan Ağıza
Pazarlama Arasındaki İlişki” başlıklı Yüksek Lisans teziyle; 2020 yılında
ise “Farklı Reklam İçeriğine Maruz Kalan Deneklerin İşlevsel, Bilişsel ve
Genetik Yanıtları Üzerinden Reklam Etkinliğinin Analizi” başlıklı Doktora
teziyle tamamladı. 2. Trakya Proje Pazarı’nda (AR-GE ve Teknoloji
Yarışması) “Neuroprint: Transkriptomik Bilişsel-İşlevsel Ağ Örgüsü ve Mirna
İlişkisi ile Reklam Etkinliğini Belirleyen Neuromarketing Analiz Seti” adlı
proje ile proje ekibi olarak birincilik ödülünü, doktora tez konusu ile
ilgili olarak da 24. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Derneği (PPAD)
Pazarlama Kongresi Mehmet Oluç Ödülleri’nde birincilik ödülünü almıştır.
Bilimsel çalışmalarında nöropazarlama, reklam ve tüketici davranışları
üzerine yoğunlaşan Akdoğan, 2021 yılı itibariyle Trakya Üniversitesi
İşletme Bölümü’nde Arş. Gör. Dr. olarak görevine devam etmektedir.
Tez Danışmanı:
Prof. Dr. Ayşe AKYOL
Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Bölümü’nden 1991 yılında mezun oldu ve bir
yıl süreyle yabancı dil eğitimi için İngiltere’de bulundu. 1993 yılında
Trakya Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başladı.
1993-1996 yılları arasında İstanbul Üniversitesi’nde “Personel Yönetimi”
alanında Yüksek Lisans yaparak, tez araştırması için 6 ay Newyork’ta
bulundu. 1996-2000 yılları arasında YÖK bursu ile İngiltere, University of
Portsmouth’da “Research & Consultancy” Yüksek Lisans ve “Marketing”
Doktorası yaptı. 2005 yılında Amerika, University of South Florida’da
doktora sonrası araştırma için bulundu. 2006 yılında Doçent, 2011 yılında
Profesör oldu. 2007-2011 yılları arasında Trakya Üniversitesinden izinli
olarak Kıbrıs, Lefke Avrupa Üniversitesinde Dekanlık ve Rektör Yardımcılığı
yaptı. 2015 yılında TÜBİTAK projesi ile Amerika, Georgia State
Üniversitesinde misafir öğretim üyesi olarak çalıştı. Araştırma Görevlisi
Dr. Çağatay Akdoğan’ın “Farklı Reklam İçeriğine Maruz Kalan Deneklerin
İşlevsel, Bilişsel ve Genetik Yanıtları Üzerinden Reklam Etkinliğinin
Analizi” başlıklı doktora tezi ile ilgili olarak, 2. Trakya Proje Pazarı ve
24. Pazarlama Kongresinde birincilik ödülü aldı. 2019 yılında emekli olduğu
Trakya Üniversitesinden sonra halen İstanbul Arel Üniversitesinde
çalışmaktadır.
