KURUMSAL ÖDÜLLER
Uluslararası İşbirliği Ödülü
Proje Adı:
: Türk - Amerikan Konsorsiyumu ile Doğuştan Bağışıklık Kusurlarının Genomik İncelemesi
Üniversite: Marmara Üniversitesi
Proje Özeti
Marmara Üniversitesi Pediatrik Alerji-İmmünoloji Bilim Dalı primer immün yetmezlikler (PİY) alanında ülkemizde referans merkez olarak faaliyet göstermektedir. Bu ödüle başvurusuna esas teşkil eden uluslararası iş birliği 2013 yılında ABD’de bulunan Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes of Health = NIH) ile Marmara Üniversitesi arasında başlatılmıştır. Bu iş birliği çok yüksek nitelikli bilim üreten bilimsel projeler yürütme, geleceğin araştırmacılarının eğitimi, “know-how transferi”, ortak bilimsel toplantılar düzenleyerek Türkiye ile ABD merkezleri arasında araştırma ağının tesis edilmesi ve var olan iş birliklerinin kuvvetlendirilmesi gibi bilimsel faaliyetleri amaçlamaktadır. Çalışılan alan kalıtsal bağışıklık kusurları olup bu araştırmalardan yarar elde edecek esas hedef grup ise bu hastalıklardan etkilenmiş hasta çocuklar ve aileleridir. Yaşamı tehdit edici nitelikte ve yıllarca hastane yatışları gerektiren bu hastalık grubu 450’den fazla genetik bozukluktan kaynaklanmaktadır. Her bir bozukluğun ayrıntılı incelenmesi tanısal süreçleri iyileştirebileceği gibi hedeflenmiş tedavi olanaklarına da imkân sağlamaktadır. Bu iş birliği sayesinde ölümcül hastalıkların genetik etiyolojileri ve moleküler mekanizmaları aydınlatılabilmiş ve heyecan verici şekilde yenilikçi hedefe yönelik tedaviler geliştirilebilmiştir.
Proje kapsamında Türk tarafının incelediği etiyolojisi bilinmeyen primer immün yetmezlik olguları ABD tarafınca genomik araştırmalarla incelenmiştir. Daha önce bilinmeyen genetik hastalıkların keşfi ve bilinen hastalıklar patogenezinin daha iyi aydınlatılması sağlanmıştır. Ortak bilimsel yayınlar üretilmiştir ve üretilmeye devam edilmektedir. Her iki tarafça izlenen hastalar bu araştırmalar sayesinde daha iyi tanı ve tedavi imkanına kavuşmuş ve kavuşacaktır. Bu araştırmaların çıktıları uluslararası yayın organlarında haber yapılmıştır. Bu işbirliği ile NIH ve Marmara Üniversitesi araştırmacılarının eş-liderliğinde translasyonel tıp çalışmaları yürütülmüştür. Daha evvelden tedavisi olmayan ölümcül bağışıklık hastalıklarına yönelik yenilikçi hedeflenmiş tedavi imkânları ortaya çıkmıştır. Bu araştırmalar yüksek prestijli bilim dergisi Nature Immunology tarafından “News & views” makalesi olarak duyurulmuş ve ulusal basında geniş yankı uyandırmıştır. Farmasötik endüstriyi işbirliğine dâhil etmek suretiyle lisansı olmayan “investigational product” ürün için Faz-II/IIIA çalışma başlatılmıştır. Bu sayede Marmara Üniversitesi- NIH işbirliği ile keşfedilmiş olan bağışıklık kusuruna yönelik yine aynı ekip öncülüğünde klinik ilaç araştırması yürütülmektedir. Çok yüksek bütçeli bu çalışma ile yeni geliştirilmiş bir molekülün FDA tarafından insan hastalıklarının kullanımında ruhsatlanması hedeflenmektedir. NIAID tarafından patentlenmiş olan keşifte Marmara Üniversitesi ve NIH araştırmacıları buluş sahibi olarak yer almaktadır.