BİREYSEL ÖDÜLLER
GÜZEL SANATLAR VE MİMARLIK ÖDÜLÜ
Tez Sahibi :
Dr. Aslı ULUBAŞ HAMURCU
Tez
Danışmanı:
Prof. Dr. Fatih TERZİ
Üniversite:
İstanbul Teknik Üniversitesi
Tez
Adı:
Sosyo-Mekansal Değişimin Modellenmesi: Sosyo-Teknolojik Faktörlerin
Geleceğin Kentsel Mekân Kurgusuna Etkisi
Tez Sahibi: Dr. Aslı ULUBAŞ HAMURCU
Dr. Aslı Ulubaş Hamurcu, 2013 yılında ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama
Bölümü’nden ikincilikle mezun oldu. Yüksek lisansını 2015 yılında MSGSÜ’de
kentsel koruma ve yenileme alanında “Haliç ve Çevresi Bağlamında Eyüp
Tarihi Dokusunun Korunmasının Değerlendirilmesi” isimli teziyle tamamladı.
2015 yılında İTÜ Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü’ne araştırma görevlisi
olarak atandı ve doktora eğitimine de yine aynı üniversitede başladı.
2017-2018 yılları arasında MIT Media Lab ve HafenCity Universität Hamburg
ortaklığında kurulan CityScienceLab’de davetli araştırmacı olarak
çalışmalar yürüttü. 2021 yılında doktor unvanını “Modeling Socio-spatial
Change: Impact of Socio-technological Factors on Future Urban Space
Configuration” isimli teziyle aldı. Yaptığı çalışmalar ile 2016 yılında
“Best Paper Award” ve 2018 yılında “Top8 Early Stage Researchers (ESR)
Papers Award” ödüllerini aldı. Doktora tezi İTÜ LEE tarafından verilen
“2021 Doktora Özel Ödülü”ne layık görüldü. Hâlihazırda bir TÜBİTAK 1001
projesinde doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmakta, çeşitli
üniversitelerde dışarıdan ders vermektedir. Başlıca çalışma konuları
arasında sosyo-mekansal değişim, bilim-teknoloji-toplum, yer/mekan kuramı,
sürdürülebilir kentsel koruma/yenileme/dönüşüm yer almaktadır.
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Fatih TERZİ
Prof. Dr. Fatih TERZİ, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi,
Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev
yapmaktadır. Kentsel planlama alanında, sürdürülebilir kentsel büyüme ve
tasarım, kentsel dönüşüm, ekolojik planlama-tasarım ve akıllı kent
konularında akademik çalışmalar yürütmektedir. Terzi, 2004 yılında
ABD-South Carolina Eyaletindeki Clemson Universitesi’nde; 2008 yılında
Londra’da, University College London bünyesindeki Centre for Advanced
Spatial Analysis araştırma merkezinde ve son olarak 2017 yılında Berlin
Teknik Üniversitesi’nde Technology and Community araştırma merkezinde
misafir araştırmacı olarak bulunmuştur. Prof. Terzi, sürdürülebilir kentsel
büyüme, ekolojik planlama, risk azaltma ve yaşam kalitesi konuları ile
ilişkili Avrupa Birliği, COST, TÜBİTAK ve Kalkınma Ajansı destekli
projelerde araştırmacı olarak görev almıştır. Akademik ve kuramsal
çalışmalarının yanında, Prof. Terzi, kentsel planlamanın uygulamalı
alanlarında da çalışmalarda bulunmuştur. Çeşitli ulusal ve uluslararası
kentsel tasarım proje yarışmalarında ödülleri bulunan Prof. Terzi’nin, son
dönem çalışmaları, “teknoloji ve kentsel planlama entegrasyonu”,
“sürdürülebilir kentsel kalkınma”, “mekânsal stratejik planlama” konuları
üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Tez Özeti:
Mekânın biçimi, işlevi ve anlamı, sosyo-mekansal diyalektiğin çok katmanlı
ilişki ağları tarafından yeniden inşa edilmekte, kentsel alanlarda
niteliksel ve niceliksel anlamda çoklu mekânsallıklar üretilmekte ve talep
edilmektedir. Bilgi Çağı ile bir şeyleri yapma biçimleri, diğer bir deyişle
yaşama biçimleri, değişmektedir. Karşılığında, bu eylemlerin gerçekleşeceği
kentsel mekânı çok boyutlu bir üretim sürecinin parçası haline getirecek
yeni faktörler sosyo-mekansallığa eklemlenmektedir. Buradan hareketle, bu
tez kapsamında, sosyo-mekansal değişimin bileşenlerini tanımlamak ve bilgi
ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin sosyo-mekansal değişimin yeni
bir bileşeni (sosyo-teknolojik faktörler) olarak kentsel mekân üzerindeki
olası etkilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda, Kadıköy
tarihi kent merkezinin kentsel karakterinin aile tipi, gelir düzeyi ve
kültürel çeşitlilik ile yakından ilişkili olduğu ortaya konmuştur.
Özellikle kültürel çeşitlilik, kentsel mekandaki değişimin temel faktörü
olarak belirlenmiştir. Ardından, üç farklı sosyo-teknolojik grup
tariflenerek, kullanıcıların gündelik yaşam pratiklerini gerçekleştirirken
yaptıkları tercihler ortaya konmuştur. Bankacılık ve alım-satım başta olmak
üzere bazı fiziksel mekanların yerini sanal mekanlara bıraktığı tespit
edilmiştir. Öte yandan, fiziksel mekâna bağlılığın önemini halen
sürdürmekte olduğu da görülmektedir.
